Het is volop zomer in Nederland. Voor de egel betekent dit dat hij opzoek gaat naar een partner om zich voort te planten. Op dit moment daalt de populatie. Je kunt de egel, een welkome gast in de tuin, op verschillende manieren helpen. We vertellen je wat de egel komende maanden gaat doen en delen de do’s en don’ts!
Lente – Zomer
De egel is een nachtdier. In de late uurtjes zoekt hij naar voedsel waarbij hij grote afstanden aflegt. Een volwassen egel heeft wel 7000 stekels op zijn rug. Hij kan overdag niet goed zien, maar zijn geur en gehoor zijn daarentegen uitstekend. De egel eet vooral insecten zoals slakken, wormen en rupsen, maar soms ook een dode muis of pad. Ze komen in Nederland overal voor, zolang er maar een droge en beschutte plaats is om te leven.
De zomermaanden staan in het teken van de voortplanting. Rond mei/juni gaan egels een paartje vormen. Tussen eind juli en half oktober worden de kleine egeltjes geboren. Een nestje bestaat uit 3 tot 6 jongen. Egeltjes worden blind en doof geboren en zijn dan nog bijna kaal! Na ongeveer vier weken zijn de jonge egels al zelfstandig. Ze drinken geen melk meer bij de moeder, maar gaan zelf op zoek naar eten.
Herfst – Winter
Aan het begin van de herfst bereidt de egel zich voor op zijn winterslaap. Hij eet extra veel en bouwt een vetreserve op. De winterslaap houdt de egel in een nestje die hij vindt onder een stapel bladeren of een struik, onder een heg of een stapel houtblokken. Hij verzamelt takjes en mos waar hij zijn nestje mee bekleed.
Tijdens de winterslaap daalt de lichaamstemperatuur van de egel flink van 35,5 naar 5 graden Celcius. Ook de ademhaling en de hartslag lopen terug. De egel leeft dan van zijn opgebouwde vetreserve. De oudere egel kruipt rond november in zijn nestje, de jongeren wachten daarmee tot eind december.
Als de egel uit zijn winterslaap ontwaakt is hij sterk vermagerd en gaat direct op zoek naar eten om weer op gewicht te komen.
Beschermde diersoort
Egels zijn beschermde dieren die specifieke zorg nodig hebben. Deze opvang wordt geboden door verschillende egelopvangcentra. Je mag een gezonde egel niet in huis nemen en zijn rust niet verstoren.
Als een egel gevaar ruikt rolt hij zich op tot een bolletje. De meeste vijanden zijn niet opgewassen tegen de grote harde stekels en gaan op zoek naar een andere prooi. De grootste vijand van de egel is de mens. Land- en tuinbouw gif maken veel slachtoffers en egels worden vaak aangereden door auto’s.
Een egel die overdag rondloopt is niet altijd ziek, maar het geeft wel aan dat er iets aan de hand kan zijn. Vaak blijkt er meer te spelen dan op het eerste oog zichtbaar is.
Wat kun je doen om de egel te helpen?
Als je een egel aantreft die zijn nestje aan het bouwen is, laat het daar dan gerust rommelig. Onze tuinen zijn vaak zo goed onderhouden dat er weinig bescherming is voor een egel. Hierdoor bouwen egels soms hun nest op een wat minder geschikte plaats. Door een klein hoekje in de tuin rommelig te laten nodig je de egel uit om er een nestje te maken.
Bijvoeren kan geen kwaad, maar let goed op wat je geeft. Een bakje water in de tuin is prima, maar aan brood heeft een egel niet zo veel. Geef een egel geen melk, zie uitleg bij het kopje ‘wat moet je niet doen’.
Kom je midden in de winter een egel tegen? Neem contact op met de dierenambulance in jouw buurt. Deze egels zijn vaak verzwakt en redden het niet alleen.
Check voor het legen van een composthoop/plek met veel bladeren eerst of er geen egel een nestje in heeft gemaakt.
Je kunt een egelhuisje plaatsen in de tuin. Zie: https://www.egelbescherming.nl/de-egel/egels-in-uw-tuin/
Wat moet je vooral niet doen?
Egels mogen géén melk. Ze zijn niet in staat om de lactose te verteren, dit geeft ernstige darmklachten waardoor een egel kan sterven.
Gebruik geen slakken gif of insectenverdelgers in de tuin. Egels zijn een welkome gast in de tuin die schadelijke beesten als rupsen, slakken en maden eten. Zo zorgen ze voor een natuurlijk evenwicht in uw tuin zonder het gebruik van insectenverdelgers.
Laat geen blikjes of bekertjes slingeren waar egels in verstrikt kunnen raken.
De winterslaap duurt van oktober-november tot maart-april. In deze periode kun je op de meest gekke plekken een egel in winterslaap vinden. Probeer egels die in winterrust zijn niet te verstoren. Controleer daarom, als je toch bladeren of takken wilt verwijderen, eerst of er geen egel onder woont. En als er een egel zit, laat die dan lekker slapen!
Voor meer info, kan je deze PDF openen. het is een wat ouder document, maar nog steeds actueel.
